منو

دکتر آیدا پرویزی

متخصص زنان، زایمان، نازایی، زیبایی




013-32131218

رشت، خیابان نواب، روبروی داروخانه دکتر ایروانی، ساختمان پزشکان سپید طبقه اول

تغذیه در بارداری

مصرف مواد غذایی مناسب و مغذی مورد نیاز بدن در دوران بارداری می‌تواند نقش مهمی در وزن‌گیری مناسب شما و رشد سالم جنین داشته باشد. برنامۀ غذایی روزانه که شامل تمام گروه‌های غذایی است، می‌تواند به سلامت شما و جنین کمک زیادی کند.


در این دوران هر غذایی که مصرف می‌شود، بر سلامت جنین و مادر موثر است. طبق گفته متخصصین، باید در برنامه غذایی دوران بارداری، تنوع غذایی وجود داشته باشد. زیرا نیاز بدن مادر به مواد مغذی و همینطور ویتامین‌ها افزایش پیدا می‌کند. اما در این بین باید این نکته را در نظر داشت که بر خلاف باورهای قدیمی، مادر نباید به جای دو نفر غذا بخورد. زیرا فقط کافی است به اندازه مورد نیاز برای رشد جنین، ویتامین و مواد مغذی بیشتر به بدن رسانده شود.

از طرفی دیگر باید همواره در نظر داشت که اگر تغذیه مادر کمی ضعیف باشد، روی جنین تاثیر چندانی نمی‌گذارد. زیرا جنین به واسطه جفت، از بدن مادر تغذیه می‌کند و در حد به سزایی نیازهای خود را از ذخایر بدن مادر تامین خواهد کرد. با این اوصاف مادران باید برای سلامتی خود و جنین، مراقبت تغذیه هفته به هفته بارداری را جدی بگیرند.

اصول مهم برای تغذیه در بارداری

بارداری طبیعی، معمولا بین 37 الی 42 هفته طول می‌کشد. در هر یک از روزها و هفته‌های این دوران، تغییرات متعددی برای مادر بروز داده می‌شود. همچنین جنین برای تکامل اسکلت استخوانی، بافت‌های عضلانی و ارگان‌های حیاتی، از مادر تغذیه می‌کند. به همین دلیل مادر نیاز به مصرف مواد غذایی متنوعی دارد.
در ادامه دقیق‌تر اصول مهم تغذیه بارداری را مطرح خواهیم کرد.

تنوع غذایی

یکی از مهمترین نکات برای تغذیه هفته به هفته بارداری تنوع غذایی است. باید در این دوران، مادر از گروه‌های مختلف غذایی همچون موارد زیر تغذیه کند:

  • انواع میوه‌ها
  • انواع سبزیجات با رنگ‌های مختلف
  • انواع گوشت (ترجیحا کم چرب یا بدون چربی)
  • لبنیات
  • تخم ماکیان
  • حبوبات
  • نان و غلات کامل
  • آجیل و مغزها
  • دانه‌های مفید

وعده‌های غذایی در تغذیه بارداری

مادران باید در طول شبانه روز، به تامین انرژی مورد نیاز برای بدن توجه داشته باشند. به همین دلیل مصرف میان وعده‌ها بین وعده‌های اصلی از اهمیت بالایی برخوردار است.

در دوران بارداری باید روزانه سه وعده غذایی اصلی و همینطور سه یا چهار میان وعده سالم را مادران مصرف کنند. این کار باعث می‌شود از موارد همچون گزینه‌های زیر جلوگیری شود:

  • گرسنگی
  • سوزش سر دل
  • حالت تهوع
  • سرگیجه و سردرد
  • افت انرژی
  • بی حالی

جدی گرفتن پرهیزهای غذایی

فرقی نمی‌کند افراد در چه دورانی باشند، باید برخی از پرهیزهای غذایی را برای همیشه جدی گرفت. اما در دوران بارداری به دلیل حساس بودن شرایط، باید آنها را جدی‌تر پیش برد.
از جمله آنها موارد زیر هستند:

  • پرهیز از مصرف قندهای مصنوعی مانند نوشابه و شیرینی‌جات برای پیشگیری از ابتلا به دیابت بارداری
  • پرهیز از مصرف نمک و غذاهای شور برای جلوگیری از فشار خون در بارداری و عوارض جدی آن
  • پرهیز از مصرف غذاهای چرب و سرخ کرده
  • پرهیز از مصرف مواد غذایی فراوری شده
  • پرهیز از مصرف تنقلات مضر و بدون ارزش غذایی
  • پرهیز از مصرف مواد غذایی فاسد
  • پرهیز از نوشیدن الکل

مصرف به موقع ویتامین ها

یک رژیم غذایی متعادل و سرشار از ویتامین‌ها و مواد معدنی بهترین راه برای تأمین تمام مواد مغذی سالم مورد نیاز بدن برای حمایت از یک کودک در حال رشد است. ممکن است رژیم غذایی سالم به تنهایی برای بارداری کافی نباشد و نیاز به مولتی ویتامین داشته باشید.

ویتامین‌های دوران بارداری حاوی مقادیر بیشتری از برخی مواد مغذی مورد نیاز مادران در دوزهای بالاتر هستند، مانند:

  •  اسید فولیک
  •  کلسیم
  •  آهن

گوشت خام نخورید

گوشت و تخم مرغ خام و نیم‌پز در دوران بارداری خطر بیماری‌های غذایی مانند لیستریوز و توکسوپلاسموز را به همراه دارد. احتمال مسمومیت غذایی نیز وجود دارد. این شرایط می‌تواند باعث بیماری‌های جدی و خطرناک شود که نقایص مادرزادی شدید و حتی سقط جنین را به دنبال دارد. اطمینان حاصل کنید که تمام تخم مرغ‌ها و گوشت‌هایی که در دوران بارداری می‌خورید خوب پخته شده باشند.


غذاهای دریایی بخورید

غذاهای دریایی مملو از ویتامین‌ها و مواد معدنی مانند اسیدهای چرب امگا ۳ سالم، روی و آهن هستند. غذاهای دریایی هم برای مادر و هم کودک در دوران بارداری و حاملگی مهم می‌باشند. اما غذاهای دریایی نیم‌پز یا خام مشکلاتی را ایجاد خواهند کرد.

غذاهای دریایی ممکن است حاوی باکتری‌ها و ویروس‌های مضر باشند که با پخت کامل از بین می‌روند. همچنین، زنان حین بارداری باید از مصرف ماهی خام و ماهی با مقادیر بالای جیوه خودداری کنند

نمونه‌هایی از ماهی‌های با مقادیر بالای جیوه عبارتند از:

  •  کوسه
  •  اره ماهی
  •  کاشی ماهی
  •  شاه خال مخالی

برای دریافت غلظت‌های مختلف مواد معدنی، انواع غذاهای دریایی را بخورید. میزان ماهی مصرفی هفتگی نباید از ۱۲ اونس تجاوز کند. 

غذای آماده نخورید

  • گوشت‌های خوراکی (از جمله هات‌داگ‌، سوسیس، ماهی قزل آلا دودی و سایر گوشت‌های فرآوری شده) می‌توانند موجب بیماری‌های غذایی مانند لیستریوز و توکسوپلاسموز شوند.
  • گوشت‌هایی که قطعه‌قطعه شده‌اند سطح بسیار بیشتری برای رشد باکتری دارند. برای کاهش خطر، باید از پخت کامل این پروتئین‌های فرآوری شده اطمینان حاصل کرد.
  • همچنین خوردن شیر و پنیر پاستوریزه (نه خام) بسیار مهم است. برای از بین بردن باکتری‌های مضر همیشه محصولات مصرفی را با آب کافی بشویید.