فشار خون بالا در بارداری یکی از موارد احتمالی است که امکان دارد در بسیاری از خانم‌های باردار ایجاد شود. منظور از فشار خون بالا، فشار خون ۸/۱۳ یا بیشتر است. چنین شرایطی اگر کنترل نشود، وضعیت بدی را برای خانم‌های باردار ایجاد می‌کند.
انواع بیماری های فشار خونی مرتبط با حاملگی
برخی از مادران قبل از بارداری به فشار خون بالا مبتلا هستند و برخی دیگر نیز در دوران بارداری به افزایش فشار خون مبتلا می شوند. در حالت کلی انواع بیماری های فشار خونی مرتبط با حاملگی به انواع زیر تقسیم می شود.
فشارخون بارداری: فشار خون بارداری بعد از هفته بیستم بارداری ایجاد می شود و معمولاً بعد از زایمان برطرف می شود. اگر این فشار خون قبل از هفته 30 بارداری تشخیص داده شود، احتمال ابتلا به پره اکلامپسی بیشتر است.
فشار خون مزمن: گاهی، یک مادر قبل از بارداری فشار خون بالا دارد. این ممکن است به عنوان فشار خون مزمن شناسایی شود و معمولاً با داروهای فشار خون درمان می شود. از آنجا که معمولا با علامت خاصی همراه نیست، تشخیص آن از ابتدای امر به سادگی امکان پذیر نخواهد بود.
فشار خون مزمن همراه با پره اکلامپسی: این بیماری در مادرانی بروز می کند که قبل از بارداری به فشار خون مزمن مبتلا بوده اند و بعد از بارداری نیز وضعیت فشار خون آنها شدت یافته و با دفع پروتئین در ادرار یا عوارض دیگر نمایان می شود.
پره اکلامپسی: برای تشخیص تائید پره اکلامپسی یک آزمایش ادرار تجویز خواهد شد. وجود پروتئین در ادرار نشانه این بیماری است که باعث افزایش فشار خون در میانه بارداری می شود. در صورتی که علایم پره اکلامپسی وجود نداشته باشد و مادر فقط فشار خون بالا داشته باشد، پزشک تشخیص فشار خون حاملگی می دهد. توجه به این نکته حائز اهمیت است که عدم درمان پره اکلامپسی می تواند عوارض خطرناکی را برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. از جمله عوارض ناشی از پره اکلامپسی می توان به بروز تشنج اشاره کرد.
فشار خون بالا در بارداری یکی از موارد احتمالی است که امکان دارد در بسیاری از خانم‌های باردار ایجاد شود. منظور از فشار خون بالا، فشار خون ۸/۱۳ یا بیشتر است. چنین شرایطی اگر کنترل نشود، وضعیت بدی را برای خانم‌های باردار ایجاد می‌کند.
چه عواملی باعث فشار خون بالا در بارداری می شود؟
- زنان چاق و دارای اضافه وزن
- زنان باردار بالاتر از 40 سال
- زنان با بیماری های نارسایی مزمن کلیوی یا دیابت
- زنان با سابقه فشارخون حاملگی یا پره اکلامپسی
- بارداری بیش از یک بچه (دوقلو یا چند قلو)
- حاملگی اول
- بارداری با فناوری های کمک باروری (IVF)
علائم فشار خون بالا
فشار خون بالا معمولا به میزان 140 بر روی 90 میلیمتر جیوه و بالاتر تعریف می شود. بسیاری از زنان مبتلا به فشار خون بالا در بارداری، نشانه ای ندارند. به همین دلیل است که توصیه می شود به طور منظم فشار خون اندازه گیری شود. با این حال ممکن است باعث علائم زیر شود:
- برافروختگی پوست
- ورم ناگهانی دست ها و پاها
- سردرد پایدار
- حالت تهوع
- استفراغ (نه تهوع صبحگاهی)
- تنگی نفس
- تغییرات بینایی مانند تاری دید و دوبینی
- تحرک کم جنین
از هر 3 مادر باردار 1 نفر مبتلا به فشار خون بالا است. هرچه فشار خون بالاتر باشد مادر و نوزاد در معرض ریسک بیشتری هستند.
چه اقدامات پزشکی پس از تشخیص فشارخون حاملگی انجام می شود؟
پزشک جهت اطمینان از سلامت نوزاد و همچنین بررسی مقدار مایع آمنیوتیک، سونوگرافی و آزمایش پروفایل بیوفیزیکال را تجویز خواهد کرد. در صورت وجود مشکل در سونوگرافی برای بررسی بیشتر سونوگرافی داپلر تجویز می شود تا جریان خون در بدن نوزاد با دقت بیشتری بررسی شود. برای احتمال ابتلا به پره اکلامپسی آزمایش خون و ادرار نیاز است. ممکن است نیاز به اندازه گیری فشار خون مادر دو بار در هفته و آزمایش خون یکبار در هفته باشد. این آزمایش ها به تشخیص هرچه سریع تر کمک خواهد کرد.
اگر بیماری قبل از هفته 37 بارداری تشخیص داده شود و فشارخون به میزان زیادی بالا نباشد ممکن است به مادر استراحت داده شود. فشار خون مادر باید تحت کنترل و اندازه گیری باشد. مادر لازم است ملاقات های منظم با پزشک داشته باشد تا در صورت بالا رفتن فشار از 160 بر روی 110 و بالاتر دارو تجویز شود و در صورت نیاز تا زایمان در بیمارستان بستری شود. ممکن است در برخی از موارد پزشک نیاز به القای زایمان یا سزارین را تشخیص دهد. شمارش روزانه ضربات جنین یک روش خوب برای بررسی سلامت نوزاد در فواصل بین ملاقات با پزشک است. اگر مادر متوجه کاهش حرکات شود باید هرچه سریع تر با پزشک خود تماس بگیرد.